شماری از رهبران سیاسی حکومت پیشین افغانستان که اکنون خارج از افغانستان زندگی می‌کنند، در تلاش‌اند چتری بزرگ‌تر به‌عنوان ائتلاف رهبری فعالیت‌های ضد طالبان ایجاد کنند. این جریان قرار است به‌صورت شورایی اداره شود و در آن هیچ‌کس در جایگاه رهبر نخواهد بود.

یک منبع آگاه، به  شرط فاش نشدن نامش، به ایندیپندنت فارسی گفت مذاکرات در مورد ایجاد این ائتلاف در ترکیه، امارات متحده عربی، ایران، و برخی دیگر از کشور‌های منطقه که فعالان سیاسی افغان در آن‌ها زندگی می‌کنند در جریان است و بسیاری از چهره‌های سیاسی با عضویت در آن موافقت کرده‌اند. به گفته او، احمد ضیاء مسعود، برادر احمد شاه مسعود، قهرمان ملی افغانستان و معاون دولت نخست حامد کرزی، از جمله افرادی است که مذاکرات میان رهبران سیاسی برای ایجاد این ائتلاف را هدایت می‌کند. 

این منبع خبری افزود: «تاکنون شماری از رهبران سیاسی از جمله مارشال عبدالرشید دوستم، صلاح‌الدین ربانی، عطا محمد نور، محمد محقق، امیراسماعیل خان، عبدالرب رسول سیاف، احمد مسعود، و یونس قانونی، با عضویت در این ائتلاف موافقت کرده‌اند و گفت‌وگو با شماری دیگر از چهره‌های سیاسی جریان دارد.»

او تصریح کرد که این ائتلاف، کمیته‌های مشخصی در زمینه فعالیت‌های سیاسی، نظامی، و فرهنگی خواهد داشت و پس از اعلام موجودیت، کار روی فعال‌سازی این کمیته‌ها آغاز می‌شود. 

قرار است برخی چهره‌های سیاسی قوم پشتون از جمله عبدالهادی ارغندیوال، رهبر شاخه انشعابی حزب اسلامی و وزیر دارایی دولت اشرف غنی، نیز به این ائتلاف بپیوندند. گفت‌وگوها با شماری از زنانی که در عرصه سیاست افغانستان حضور پررنگی داشته‌اند نیز برای پیوستن به این ائتلاف جریان دارد.

این منبع آگاه در مورد تفاوت این ائتلاف با «شورای عالی مقاومت ملی» که عبدالرشید دوستم، رسول سیاف، عطا محمد نور، محمد محقق، و یونس قانونی ایجاد شده است، گفت: «این ائتلاف یک چتر بزرگ‌تر برای همه تشکیلات و احزاب سیاسی است و افراد بیشتری با دیدگاه‌های مختلف در آن عضویت دارند.» 

به گفته او، احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی، و نیز رهبران شورای عالی مقاومت با حفظ تشکیلات و برنامه‌های خود، در این ائتلاف عضویت دارند.

با این حال، تنش‌های سیاسی میان برخی چهره‌ها از جمله عطا محمد نور و صلاح‌الدین ربانی، که هردو داعیه رهبری حزب جمعیت اسلامی را دارند، باعث جلوگیری از توافق آنان در چگونگی مواجهه با طالبان شده است. عطا محمد نور که از اعضای رهبری حزب جمعیت اسلامی بود، در ماه مارس ۲۰۲۱، با تشکیل همایشی سیاسی، خود را رهبر حزب جمعیت اسلامی اعلام کرد. پس از آن، صلاح‌الدین ربانی اعلام کرد که حزب جمعیت اسلامی یک رهبر دارد، و آن رهبر خود او است. 

با آن که تنش‌های سیاسی میان ربانی و نور بر سر رهبری حزب جمعیت اسلامی حل نشده است، این منبع آگاه می‌گوید که با پادرمیانی احمد ضیاء مسعود، بحث رهبری حزب جمعیت فعلا کنار گذاشته شده است. او در ادامه افزود: «توافق شده است که تا بازگشت ما به کابل، آقای نور و ربانی در مورد رهبری حزب جمعیت بحث نکنند.»

در شش ماه گذشته و پس از فروپاشی دولت پیشین افغانستان، چندین جریان نظامی و سیاسی برای مبارزه با طالبان و تشکیل دولت فراگیر و مورد قبول همه اقوام افغانستان، اعلام موجودیت کرده‌اند. جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود که در ماه‌های آخر حاکمیت دولت پیشین افغانستان و هم‌زمان با پیشروی طالبان به سمت مراکز شهرها، در پنجشیر تشکیل شد، همچنان علیه طالبان می‌جنگد. نیروهای این جبهه، هم‌اکنون در مناطق کوهستانی پنجشیر، بغلان، کاپیسا، پروان، و شماری از شهر‌های شمال افغانستان حضور دارند و هرازگاهی به مواضع طالبان حمله می‌کنند.

اواخر اکتبر، پنج نفر از رهبران سیاسی افغانستان شورای عالی مقاومت ملی را ایجاد کردند، اما تاکنون هیچ فعالیت ملموسی از این سازمان دیده نشده است. در روز‌های اخیر نیز جبهه‌ای موسوم به «جبهه آزادی افغانستان» در داخل افغانستان اعلام موجودیت کرد که گفته می‌شود صرفا فعالیت نظامی دارد و هسته‌های عملیاتی آن، در شماری از شهر‌ها و روستا‌های افغانستان فعال شده‌اند. 

در حالی که شش ماه از سلطه طالبان بر افغانستان می‌گذرد، این گروه به هیچ‌یک از خواسته‌های کشور‌های جهان و احزاب سیاسی افغانستان در زمینه ایجاد دولت فراگیر پاسخ مثبت نداده است.

ادامه سلطه انحصاری طالبان بر افغانستان بسیاری از احزاب و جریان‌های سیاسی، از جمله جریان‌های متشکل از اقوام غیرپشتون را واداشته است تا به گزینه قیام مسلحانه علیه طالبان فکر کنند. هرچند بسیاری از کشور‌های دخیل در امور افغانستان اخیرا اعلام کرده‌اند که از وقوع یک جنگ دیگر در افغانستان حمایت نمی‌کنند، به‌دلیل خودداری طالبان از پذیرش پیش‌شرط‌های جهان و ایجاد امکان مشارکت اقوام در حکومت، شماری از کشورها از جمله روسیه و آمریکا از آغاز جنگ داخلی در افغانستان در بهار پیش‌رو ابراز نگرانی کرده‌اند. 

ضمیر کابلوف، فرستاده ویژه رئیس‌جمهوری روسیه در امور افغانستان، و توماس وست، فرستاده ویژه دولت آمریکا در امور افغانستان، اخیرا در مصاحبه‌ها و سخنرانی‌هایشان تاکید کرده‌اند که طالبان باید پیش‌شرط‌های جهان و مردم افغانستان را بپذیرند تا از وقوع جنگ در افغانستان جلوگیری شود.

با آنکه هیچ‌یک از دولت‌های جهان گروه طالبان را به رسمیت نشناخته و فعالیت سیاسی و نظامی علیه این گروه در حال گسترش است، رهبران طالبان جنگ را در افغانستان پایان‌یافته می‌دانند و ادعا می‌کنند که دولتشان شرایط به‌ رسمیت شناخته شدن را برآورده کرده است و دولت‌های جهان باید در این زمینه اقدام کنند.